وی فارغالتحصیل مهندسی متالورژی از دانشگاه صنعتی شریف است. دایی به همراه رحمان رضایی و علیرضا اکبرپور از جمله بازیکنانی است که توسط ناصر حجازی به فوتبال ایران معرفی شده است.
دوران باشگاهی
اولین تیم باشگاهی علی دایی استقلال اردبیل است. پس از آن دایی یک فصل برای تاکسیرانی تهران بازی کرد و از آنجا به بانک تجارت رفت. دایی چهار سال برای بانک تجارت توپ زد و بالاخره در سال ۱۳۷۳ به تیم محبوب پایتخت پرسپولیس پیوست.
در سال ۱۳۷۵ و پس از درخشش در جامملتهای آسیا، دایی یک فصل در تیم السد قطر بازی کرد و از آنجا به همراه کریم باقری به تیم آرمینیا بیلهفید در بوندس لیگا پیوست.
وی پس از این تیم با نظر مساعد فرانتس بکنباوئر و با یک قراردا چشمگیر - بالاترین مبلغ قرارداد یک بازیکن آسیایی- به تیم بایرنمونیخ پیوست.
دایی در بایرن منونیخ عنوان اولین بازیکن آسیایی را که در جامباشگاههای اروپا بازی کرده است را به دست آورد. دایی در مونیخ بازیکن مورد علاقه طرفداران تیم بایرن به شمار میرفت اما مربیان این تیم همچون طرفداران به وی علاقه نداشتند و به همین خاطر دایی فرصت زیادی برای بازی در این تیم را به دست نیاورد.
دایی پیش از آن که قراردادش با بایرن مونیخ تمام شود و در سال ۲۰۰۰ راهی هرتا برلین شد. دایی در هرتا برلین دوران خوشی را پشت سر گذاشت و بهترین بازیهایش در جام باشگاههای اروپا را در این تیم انجام داد. وی با تیم هرتا برلین و در چارچوب جام باشگاههای اروپا در یک بازی دو بار دروازه چلسی را گشود و یک بار در سنسیروی میلان دروازه آثمیلان را فرو ریخت.
اما با این حال هرتا هم دیگر جای ماندن برای دایی نبود. در این تیم هم به دایی بازی نمیرسید و کاپیتان تیم ملی ایران با اینکه پیشنهاداتی از تیمهای لیگبرتر انگلیس، جی لیگ ژاپن و راپید ویت اتریش داشت در سن ۳۴ سالگی به خاورمیانه و تیم الشباب قطر بازگشت.
پس از آن دایی در سال ۲۰۰۳ به پرسپولیس بازگشت و پس از یک سال حضور در این تیم به صبا باتری رفت. دایی یک سال هم در صبا باتری بود و پس از آن در حالی که همه فکر میکردند از فوتبال خداحافظی خواهد کرد به تیم سایپا پیوست.
وی در سایپا سرمربی و بازیکن این تیم شد و سایپا را برای اولین در لیگبرتر کشور قهرمان مسابقات کرد. دایی پس از قهرمانی با سایپا برای همیشه از فوتبال به عنوان یک بازیکن خداحافظی کرد.
دوران ملی
دایی اولین بازی ملی خود را در خرداد ماه ۱۳۷۳ در تهران و در برابر پاکستان انجام داد. وی در سال ۱۹۹۴ با ۵ گلزده در ۴ بازی بهترین گلزن رقابتهای مقدماتی جامجهانی ۱۹۹۴ آمریکا لقب گرفت.
سال ۱۹۹۶ علی دایی از سوی کمیته تاریخ و آمار فدراسیون بین المللی فوتبال با ۲۰ گل زده به عنوان برترین مهاجم تیمهای ملی سال انتخاب شد. دایی ۴ گل از این گلها را در یکی از به یادماندنیترین بازیهای تیم ملی به کره جنوبی زد. ایران در مرحله نهایی جامملتهای آسیا ۱۹۹۶ در امارات کره جنوبی را با نتیجه ۶ بر ۲ درهم شکست که ۴ گل این بازی را علی دایی به ثمر رساند.
گلزنیهای دایی همچنان ادامه پیدا کرد تا این که عنوان برترین گلزن بازیهای ملی جهان را از فرانس پوشکاش مجارستانی ربود.
وی در سال ۲۰۰۳ هشتاد و پنجمین گل ملی خود را به لبنان زد و خود را در تاریخ جاودانه کرد. اما این پایان کار علی دایی در تیم ملی نبود.
او در سال ۲۰۰۴ و در چارچوب مقدماتی جام جهانی ۴ بار دروازه لائوس را گشود و اولین مردی لقب گرفت که ۱۰۰ گل ملی به ثمر رسانده است.
آخرین حضور ملی دایی به بازی تیم ملی ایران و آنگولا در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان باز میگردد. دایی در این جام با انتقاداتی بسیار زیادی از سوی منتقدانش روبه رو و پس از جام جهانی ۲۰۰۶ بدون این که اجازه دهد برایش یک بازی خداحافظی ترتیب داده شود از فوتبال ملی خداحافظی کرد.
دایی ۱۴۹ بار برای تیم ملی به میدان رفته است که با این رکورد در جمع ۱۰ بازیکن برتر تاریخ فوتبال از لحاظ تعداد بازیهای ملی قرار میگیرد.
او در سال ۲۰۰۷ در تیم منتخب جهان برای بزرگداشت تولد هشتاد و نه سالگی ماندلا به میدان رفت و در همین سال به عضویت کمیته فوتبال فیفا در آمد.
دوران مربیگری
علی دایی در تاریخ ۱۲ اسفند ۸۶ (۲ مارس) به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران انتخاب شد و ۹ فروردین سال ۱۳۸۸ در پاسخ به درخواستهای مردم و به دلیل کوتاهی سرمربی تیم ملی فوتبال کشورمان در انجام وظایف و کسب نتایج ضعیف تیم ملی فوتبال در بازیهای مقدماتی جام جهانی، علی دایی از سرمربیگری تیم ملی برکنار شد.
دایی ۷ دی سال ۱۳۸۸ به عنوان جانشین کرانچار سرمربی تیم پرسپولیس شد. ۲۸ آذر سال ۱۳۸۹ پس از ۵ باخت پیاپی، وی از سمت خود کنارهگیری کرد اما مدیرعامل باشگاه نپذیرفت و از تصمیم خود منصرف شد.
او با اینکه در ۳۱ خرداد سال ۱۳۹۰ تیم پرسپولیس را در جام حذفی به قهرمانی رساند از پرسپولیس رفت و جای خود را به حمید استیلی داد و سپس همان سال با تیم راه آهن به توافق رسید و قرارداد ۲ ساله امضا کرد.
دایی اواخر اردیبهشت سال ۱۳۹۲ مجددا با تیم پرسپولیس به توافق رسید و سکان هدایت این تیم را به دست گرفت. او در سال ۹۳ در لیگ برتر چهاردهم از سرمربیگری پرسپولیس برکنار شد و جایش را به حمید درخشان داد. علی دایی در تیرماه ۹۴ سرمربی صبای قم و در تیر ماه ۹۵ سرمربی نفت تهران و سپس سایپا البرز شد.
افتخارات
- دو بار حضور در جام جهانی در سالهای ۱۹۹۸ و ۲۰۰۶
- سه بار حضور در جام ملتهای آسیا و کسب یک عنوان سومی در سال ۱۹۹۶
- قهرمانی در بوندس لیگا ۹۹-۱۹۹۸
- قهرمانی در باشگاههای ایران پرسپولیس ۹۶-۱۹۹۵ سایپا ۰۷-۲۰۰۶
- جام حذفی آلمان بایرن مونیخ ۹۹-۱۹۹۸
- جام حذفی ایران صبا باتری ۰۵-۲۰۰۴
- بهتریان بازیکن آسیا ۱۹۹۹
- قهرمانی با نفت تهران در جام حذفی ۹۵-۹۶
- علی دایی آقای گل جهان هم علاوه بر افتخارت فوق در سال ۲۰۱۸ با رای کاربران سایت کنفدراسیون فوتبال آسیا به عنوان بهترین مهاجم تاریخ جام ملتهای آسیا انتخاب شده بود.
شناسنامه حرفهای علی دایی
- زادروز: ۱۴ بهمن ۱۳۴۸(۵۲ سال)
- زادگاه: اردبیل، ایران
- قد: ۱٫۹۲ متر (۶ فوت ۴ اینچ)
- پست: مهاجم
باشگاههای حرفهای
- ۱۳۶۷–۱۳۶۸ استقلال اردبیل
- ۱۳۶۸–۱۳۶۹ تاکسیرانی
- ۱۳۶۹–۱۳۷۳ بانک تجارت
- ۱۳۷۳–۱۳۷۵ پرسپولیس ۳۸ (۲۳)
- ۱۳۷۵–۱۳۷۶ السد ۱۶ (۱۰)
- ۱۳۷۶–۱۳۷۷ آرمینیا بیلهفلد ۲۵ (۷)
- ۱۳۷۷–۱۳۷۸ بایرن مونیخ ۲۳ (۶)
- ۱۳۷۸–۱۳۸۱ هرتابرلین ۵۹ (۶)
- ۱۳۸۱–۱۳۸۲ الشباب ۲۵ (۱۱)
- ۱۳۸۲–۱۳۸۳ پرسپولیس ۲۴ (۱۶)
- ۱۳۸۳–۱۳۸۵ صباباتری ۵۱ (۲۳)
- ۱۳۸۵–۱۳۸۷ سایپا ۲۶ (۱۰)
تیم ملی
۱۳۷۲–۱۳۸۵ ایران ۱۴۹ (۱۰۹ رتبه دوم)
دوران مربیگری
- ۱۳۸۵–۱۳۸۷ سایپا
- ۱۳۸۷–۱۳۸۸ ایران
- ۱۳۸۸–۱۳۹۰ پرسپولیس
- ۱۳۹۰–۱۳۹۲ راهآهن
- ۱۳۹۲–۱۳۹۳ پرسپولیس
- ۱۳۹۴–۱۳۹۵ صبای قم
- ۱۳۹۵–۱۳۹۶ نفت تهران
- ۱۳۹۶–۱۳۹۸ سایپا
*آخرین به روز رسانی در ۲۰ بهمن ۱۴۰۰